Rok 2022 niesie wiele istotnych zmian, które wielu nazywa wręcz „nową rzeczywistością podatkową”. Od momentu przedstawienia założeń na konferencji prasowej rządu Rzeczpospolitej Polskiej (15 maja 2021) do dnia podpisania ustawy przez Prezydenta (18.11.2021) budziła ona wiele emocji. Niemniej jednak nie ma już wątpliwości, że przedsiębiorcy muszą przygotować się do zmian obowiązujących od 1 stycznia 2022 r.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany programu podatkowego „Polski Ład” w kontekście osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (jednoosobowych działalności gospodarczych, JDG).
Zmiany w zakresie składki zdrowotnej
- brak możliwości odliczenia części składki zdrowotnej od podatku, to samo dotyczy pracowników, ale uwaga mają firmę można zapłacić składki ZUS za grudzień 2021 już w grudniu, aby móc ją ostatni raz odliczyć od podatku,
- stawka składki zdrowotnej: 4,9% dla „liniowców”, 9% dla „skalowców” (tj. firm na skali podatkowej) oraz zryczałtowana składka zdrowotna dla ryczałtowców:
- ok 320 zł (podstawa to 60% przeciętnego wynagrodzenia) dla przychodu do 60 tys. zł,
- ok 530 zł (podstawa to 100% przeciętnego wynagrodzenia) dla przychodu do 300 tys. zł,
- ok 950 zł (podstawa to 180% przeciętnego wynagrodzenia) dla przychodu powyżej 300 tys. zł.
Przedziały ustalane w ujęciu rocznym , więc jeśli w pewnym momencie roku przekroczymy dany próg to trzeba wyrównać składki od początku roku. Na taką dopłatę mamy miesiąc i tyle samo o ubieganie się o ewentualny zwrot za nadpłaconą składkę. Później nadpłata przepada…
- minimalna stawka zdrowotna (jeśli strata lub dochód < minimalnego wynagrodzenia) dla „liniowców” i „skalowców” ma wynosić 9% od minimalnego wynagrodzenia (tj. ok. 270 zł),
- termin na opłacenie składek ZUS przesunięty do 20. dnia miesiąca: ujednolicenie z terminem zapłaty zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,
- składka naliczana będzie od dochodu z miesiąca poprzedzającego miesiąc, za który jest płacona składka, czyli do określenia składki za luty bierzemy dochód ze stycznia i składkę opłacamy do 20.03. Składka za styczeń 2022 jeszcze na starych zasadach, czyli ok 400 zł, ale jej też już nie odliczymy od podatku
Zmiany w zakresie zwiększenia atrakcyjności ryczałtu
- zwiększenie limitu do 2 mln EUR (z poprzednich 250 000 EUR),
- rozszerzenie zakresu działalności, która może z ryczałtu korzystać (nie mogą jedynie apteki, kantory i handel częściami do pojazdów mechanicznych, wytwarzanie wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym),
- brak daniny solidarnościowej,
- dodano nowe stawki:
- ryczałt 12% zamiast 15% w IT (programiści)
- ryczałt 14% zamiast 17% – niektóre wolne zawody
Jak wybrać stawkę ryczałtu:
- Patrzymy od najwyższej stawki czy się w niej nie mieścimy i schodzimy w dół – lista stawek ryczałtu
- 15% jest dla większości usług – stawki określane są przez PKWiU
- Kolejna dla usług to 8,5%, jak nie znajdę swojego PKWiU w innych to wpadam w 8,5%
- Wyszukiwarka interpretacji indywidualnych, aby poszukać czy ktoś pytał o naszą działalność – link do wyszukiwarki
- Można poprosić GUS o wskazanie pod jakie PKWiU podlega nasza działalność
- Jak mamy różne źródła przychodów to możemy stosować rożne stawki ryczałtu
Wyższa kwota wolna od podatku i wyższy drugi próg podatkowy
W ramach rekompensaty 9% składki zdrowotnej dla „skalowców” (i pracowników na umowach) wprowadzono:
- nowa kwota wolna – 30.000 zł (bez degresywności jak w 2021),
- drugi próg skali od 120.000 zł, do tej kwoty dochodów 17% podatku, a powyżej 32% podatku,
- ulga dla klasy średniej dla umów o pracę i JDG na skali podatkowej – trzeba zmieścić się w przedziale przychodu dla umowy/dochodu dla JDG 68,4-133,7 tys. zł, wówczas wg dość skomplikowanego wzoru wyliczamy jaką kwotę dodatkowo zwalnia się z opodatkowania, chodzi o „zrekompensowanie” składki zdrowotnej
Pozostałe zmiany
- opodatkowanie sprzedaży przedmiotów (np. samochodów) wykupionych z leasingu, także w przypadku wykupu do majątku prywatnego, pomimo sprzedaży po upływie pół roku od wykupu. Jednakże nowy przepis ma dotyczyć przedmiotów wykupionych po 31 grudnia 2021 r.
- niższa wartość początkowa składników majątku do amortyzacji – w razie gdy były one wcześniej używane przez podatnika na cele prywatne to niższa z dwóch wartości: wartość rynkowa w dacie wprowadzenia do firmy oraz cena nabycia
- zmiana limitu płatności gotówkowych z 15 000 zł na 8 000 zł, ale nie zmienia się kwota, powyżej której istnieje obowiązek zapłaty faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (ang. split payment) – pozostaje na poziomie 15 000 zł
- kasa fiskalna:
- obowiązek zapewnienia płatności w formie bezgotówkowej – instrument płatniczy będzie wymagany w każdym miejscu, w którym działalność jest faktycznie wykonywana. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy mają obowiązek rejestrować sprzedaż na kasie fiskalnej
- obowiązek integracji kasy fiskalnej działającej online z terminalem płatniczym (od 1 lipca 2022 r.)
- odliczenie na nabycie terminala płatniczego
- brak możliwości wyboru karty podatkowej – podatnicy, którzy w 2021 r. rozliczają się według tej formy opodatkowania, będą mogli w 2022 r. kontynuować rozliczanie się w ten sposób. Karta podatkowa będzie niedostępna dla osób, które chciałyby ją wybrać po 2021 r.; wysokość składki zdrowotnej w przypadku kartowiczów wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia, czyli 270,90 zł w 2022 r.
- nielegalne zatrudnienie staje się ryzykiem wyłącznie dla pracodawcy – sankcje podatkowe dla pracodawców zatrudniających „na czarno”, ale również zła forma prawna np. zlecenie zamiast umowy o pracę. Polski Ład wprowadza ochronę pracowników oraz pełną odpowiedzialność i sankcje dla pracodawców:
- Sankcja 1 – przychodem pracodawcy będą przychody pracownika z tytuły nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawnionej części wynagrodzenia
- Sankcja 2 – przychód naliczany w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę za każdy miesiąc kiedy pracownik pracował na czarno
- Sankcja 3 – nie będą kosztami uzyskania przychodu wypłacone wynagrodzenie z tytułu nielegalnego zatrudnienia
- Sankcja 4 – nie będą kosztami uzyskania przychodu opłacone składki ZUS z tytułu nielegalnego zatrudnienia
- Sankcja 5 – składki należne (społeczne i zdrowotne) od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionego pracownika oraz zaniżonego wynagrodzenia będą w całości finansowane przez pracodawcę
Dodatkowo wprowadza się ochronę pracowników:- przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawnionej części będą wolne od podatku dochodowego, czyli w przypadku ich ujawnienia nie będzie on ponosił obciążeń podatkowych
- nielegalnie zatrudniony pracownik zachowa w pełni prawo do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, chociaż nie będzie partycypował w finansowaniu swoich ubezpieczeń.
Rozliczenia roczne osób fizycznych
Zmiany w zakresie rozliczenia rocznego (PIT roczny), które dotyczą pracowników oraz osób prowadzących JDG:
- możliwość rozliczenia się razem ze współmałżonkiem już w roku zawarcia małżeństwa (dla skalowców) – od dnia zawarcia związku małżeńskiego dochody mogą być rozliczane wspólnie, a nie dopiero od kolejnego roku podatkowego;
- ulga mieszkaniowa będzie przysługiwała w razie spłaty kredytu i odsetek związanych ze sprzedawaną nieruchomością – wygląda na to, że Ministerstwo Finansów zmienia przepisy w związku z wyrokami sądów administracyjnych;
- ulga w PIT dla osób powracających z emigracji – zwolnienie z podatku wyniesie 85 528 zł;
- ulga w PIT dla osób aktywnych zawodowo 60/65+ lat z prawem do emerytury – zwolnienie z podatku wyniesie 85 528 zł;
- ulga dla rodzin z co najmniej czwórką dzieci – zwolnienie z podatku wyniesie 85 528 zł dla każdego z rodziców;
- likwidacja wspólnego rozliczenia z dzieckiem przez samotnego rodzica – prawodawca w zamian wprowadza odliczenie od podatku w wysokości 1,5 tys. zł;
Dodatkowo od 2023 roku
- wyrzucenie z KUP amortyzacji nieruchomości mieszkalnych zarówno w CIT jak i PIT, ale być może zasada ochrony praw słusznie nabytych, czyli jak rozpoczęto przed 2023 to będzie można kontynuować,
- brak możliwości rozliczania tzw. najmu prywatnego na zasadach ogólnych, jedynie ryczały , ale być może zasada ochrony praw słusznie nabytych, czyli jak rozpoczęto przed 2023 to będzie można kontynuować,
- obowiązek wysyłki kolejnych JPK (od 2023 r.) – oprócz obowiązku wysyłki JPK_VAT zaistnieje obowiązek składania struktur: JPK_KR (księgi rachunkowe), JPK_PKPIR (podatkowa księga przychodów i rozchodów), JPK_EWP (ewidencja przychodów). Najprawdopodobniej powstanie nowa struktura JPK dla ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, gdyż te ewidencje też trzeba będzie wysyłać.
Zmiany są na tyle istotne, że od 2022 roku każdy przedsiębiorca powinien przemyśleć formę opodatkowania, jak i formę prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Zmiana formy opodatkowania JDG jest możliwa do 20 lutego lub 20 dnia miesiąca następnego po miesiącu, gdy pierwszy przychód dla nowych firm. Jeśli zastanawiasz się jaka forma jest dla Ciebie najkorzystniejsza prosimy o kontakt, pomożemy w kalkulacjach i wyborze.
UWAGA! Kolejne zmiany w podatkach dla przedsiębiorców od 1 lipca 2022 r. (Polski Ład 2.0) – LINK
